Na najbliższej sesji Rady Miejskiej radni pochylą się nad projektem uchwały w sprawie stawek podatku od nieruchomości na 2026 rok. Nowe stawki to efekt rosnących kosztów utrzymania podstawowych usług publicznych – zwłaszcza edukacji, transportu i gospodarki komunalnej – przy jednoczesnym braku adekwatnego finansowania ze strony państwa.

Podatki lokalne na 2026 rok

Propozycja zakłada dostosowanie stawek do poziomu maksymalnego ogłoszonego przez Ministerstwo Finansów. Średni wzrost wyniesie ok. 4,5 proc., co przekłada się na kilka groszy różnicy na metrze kwadratowym. Przykładowo:

• stawka dla gruntów związanych z działalnością gospodarczą wzrośnie z 1,38 zł do 1,45 zł za m²,
• dla budynków mieszkalnych – z 1,19 zł do 1,25 zł za m²,
• dla budynków związanych z działalnością gospodarczą – z 34,00 zł do 35,53 zł za m².

To nie podwyżka „dla podwyżki”, lecz reakcja na realne warunki

Od kilku lat wpływy samorządów z udziałów w podatkach PIT i CIT maleją, podczas gdy koszty utrzymania usług publicznych rosną znacznie szybciej, niż przewiduje to państwowa subwencja. Największym obciążeniem pozostaje oświata, na którą rządowe dofinansowanie nie pokrywa pełnych kosztów funkcjonowania szkół. W efekcie miasto musi dopłacać z własnego budżetu ok. 100 mln zł rocznie.

Podobnie wygląda sytuacja w transporcie publicznym, gospodarce odpadami czy utrzymaniu infrastruktury komunalnej – koszty mediów, energii, usług i wynagrodzeń rosną szybciej niż dochody przekazywane przez państwo.

– Inflacja nie ominęła samorządów. Koszty utrzymania szkół, transportu publicznego i usług komunalnych rosną znacznie szybciej niż dochody przekazywane przez państwo. Jeśli nie zaktualizujemy dochodów własnych, będziemy zmuszeni ograniczać zadania, których mieszkańcy oczekują jako standardu– podkreśla Magdalena Mistarz, Naczelnik Wydziału Budżetowo-Finansowego UM Jaworzna.

Jaworzno nie jest wyjątkiem – tak samo działają sąsiednie miasta

Zgodnie z dostępnymi danymi, Sosnowiec, Mysłowice, Dąbrowa Górnicza i Chrzanów już wcześniej zdecydowały się na aktualizację stawek do poziomu maksymalnego na 2025 rok lub zapowiedziały ich pełne wdrożenie od 2026 r. W wielu przypadkach stawki w tych miastach są już równe tym, które teraz proponowane są w Jaworznie.

Oznacza to, że miasto nie wyłamuje się z trendu, a jedynie dostosowuje się do realnego kosztu utrzymania usług publicznych. Bez zmian w stawkach dochody realnie spadałyby z roku na rok, podczas gdy wydatki stale rosną.

Aktualizacja stawek to element odpowiedzialnej polityki finansowej

Brak dostosowania stawek do poziomu inflacji prowadziłby do dalszego spadku realnych dochodów miasta. Z kolei utrzymanie podstawowych usług – od edukacji, przez usługi społeczne, po transport
i drogi – wymaga stabilnego finansowania.

Proponowana zmiana nie oznacza więc „nowego obciążenia”, lecz utrzymanie równowagi między kosztami a dochodami, bez konieczności ograniczania usług, z których mieszkańcy korzystają na co dzień.

Podatek od środków transportowych

Propozycja zakłada zastosowanie stawek na poziomie maksymalnym określonym przez Ministra Finansów. Decyzja ta wynika z konieczności zabezpieczenia środków na utrzymanie infrastruktury drogowej, transportu publicznego i innych zadań realizowanych przez miasto – w sytuacji, gdy udział samorządów w podatkach państwowych systematycznie maleje.

Stawki podatku od środków transportowych na 2026 rok

Kategoria pojazdu	Stawka podstawowa (2026)
Samochód ciężarowy 3,5–5,5 t	1 248 zł
Samochód ciężarowy 5,5–9 t	2 100 zł
Samochód ciężarowy 9–12 t	2 520 zł
Samochód ciężarowy ≥12 t	4 800 zł
Ciągnik siodłowy / balastowy 3,5–12 t	2 940 zł
Ciągnik siodłowy / balastowy 12–36 t	3 696 zł
Ciągnik siodłowy / balastowy >36 t	4 800 zł
Przyczepa / naczepa 7–12 t	2 520 zł
Przyczepa / naczepa 12–36 t	2 940 zł
Przyczepa / naczepa >36 t	3 696 zł
Autobus <22 miejsc	2 976 zł
Autobus ≥22 miejsc	3 756 zł

Preferencyjne stawki dla pojazdów ekologicznych

Miasto utrzymuje obniżone opodatkowanie dla pojazdów z napędem gazowym, elektrycznym, hybrydowym i wodorowym. W 2026 roku będą one wyglądać następująco:

Pojazdy z napędem alternatywnym	Stawka (2026)
Ciężarowe 3,5–5,5 t	120 zł
Ciężarowe 5,5–9 t	180 zł
Ciężarowe 9–12 t	216 zł
Ciągnik 3,5–12 t	216 zł
Autobus <22 miejsc	252 zł
Autobus ≥22 miejsc	336 zł

Dlaczego zmiana opłaty jest konieczna?

Zwiększenie stawek podatku nie jest decyzją życzeniową, ale efektem realnych uwarunkowań finansowych. Koszty utrzymania dróg, transportu publicznego i infrastruktury technicznej rosną znacznie szybciej niż dochody przekazywane samorządom przez państwo. Coraz większa część zadań – zwłaszcza w obszarze edukacji czy transportu – jest finansowana przez miasto, mimo że formalnie powinny być pokrywane z budżetu centralnego. Brak aktualizacji stawek oznaczałby konieczność rezygnacji z inwestycji drogowych oraz ograniczenie jakości usług komunalnych.

O wysokości stawek podatków lokalnych i środków transportowych zadecydują radni Rady Miejskiej podczas najbliższej Sesji Rady Miejskiej – 30 października 2025 r.